Co przyniósł Kongres Kultury Pomorskiej 2015-2017?

Podsumowanie ogólne

 

Geneza, założenia i cele

Pomysł zorganizowania Kongresu Kultury Pomorskiej (dalej: Kongres, KKP) powstał w Fundacji Pomysłodalnia na początku roku 2015. Inicjatywa organizacji pozarządowej spotkała się z przychylnym przyjęciem, z miesiąca na miesiąc rosła liczba Partnerów i sprzymierzeńców. Od początku ważnym założeniem była oddolność i transparentność przedsięwzięcia, organizatorzy ze szczególną dbałością traktowali komunikaty ideowe, które stanowiły o wiarygodności inicjatywy. Kultura porozumienia, główne hasło Kongresu, wypełnione było treścią m.in. poprzez zaproszenie do współpracy przedstawicieli administracji samorządowej i centralnej, organizacji pozarządowych oraz instytucji kultury, przedstawicieli władz i kontestatorów obecnego porządku.

W kulturze porozumienia nie chodzi o to, by mieć rację za wszelką cenę. Można, a często wręcz należy, być wiernym swoim poglądom. Jednak są wartości, wokół których należy tworzyć konsensus. Taką sumą wartości jest kultura. Rozumiana szeroko – od elementarnego aktywizmu do kultury wysokiej, od nieskrępowanej twórczości amatorskiej przez główny nurt po wyrafinowaną awangardę.

Ważnymi adresatami integralnego projektu byli akademicy, media i biznes. Wszystkie działania publiczne były promowane według przyjętych zasad i norm. Rezygnowano z mediów żądających monopolu na informacje, dając więcej miejsca nadawcom niezależnym, funkcjonującym poza głównym nurtem. Zapraszano do dyskursu w przestrzeni publicznej przedstawicieli wszystkich środowisk, szczególnie traktując w tym względzie Region.

Kongres miał być świętem i agorą pomorskiej kultury, spotkaniem równorzędnych partnerów, którzy chcą współpracować w dobrej wierze i dla wspólnego dobra. Miał dostarczyć informacje i stworzyć narzędzia do postawienia diagnozy i określenia stanu pomorskiej kultury oraz wyznaczyć kierunki dalszych działań.

Charakterystyka i wyjątkowość

Z punktu widzenia organizatorów wyjątkowa była chęć do współpracy ze strony niektórych przedstawicieli władzy. Wyjątkowe zaangażowanie wykazali szczególnie urzędnicy Departamentu Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego, obecni i aktywni merytorycznie na prawie wszystkich debatach. Stanowili niezwykle cenne wsparcie całej inicjatywy.

Wszystkie spotkania regionalne w roku 2017 okazały się sukcesem. Interior, takie określenie regionu stało się przebojem Kongresu, stawiał się na debaty licznie, był aktywny. Przedstawiciele kultury spoza Trójmiasta wypowiadali się bez kompleksów i szczerze, potwierdzając sens i potrzebę organizacji takich spotkań poza największymi ośrodkami.

Po raz pierwszy podjęto próbę określenia stanu kultury artystycznej na Pomorzu. Zaskakujące było niewielkie zainteresowanie środowisk akademickich debatami współorganizowanymi przez Uniwersytet Gdański i Akademię Sztuk Pięknych. Fakt ten potwierdził ogólniejszą prawdę o głębokim kryzysie naszych uczelni i niezadowalającej, mówiąc delikatnie, roli, jaką odgrywają skupiska autorytetów w naszym regionie. To wybrzmiało także podczas debaty Kultura na pomorzu i to niepokoi coraz bardziej.

Kongres Kultury Pomorskiej był wydarzeniem bezprecedensowym dla ludzi kultury w województwie pomorskim. Stanowił nie tylko podsumowanie dotychczasowych wysiłków, ale był także obywatelskim głosem aktywistów, którzy rozwój społeczny rozumieją przede wszystkim poprzez skoncentrowane działania kulturalne. Nic tak nie określa całych społeczeństw jak ich stosunek do własnego dziedzictwa i odpowiedzialność za przyszłe pokolenia.

Kongres Kultury Pomorskiej był wspólnotowym i wzorcowym przykładem działania trzech sektorów, których przedstawiciele dla wspólnych wartości podpisali się pod hasłem przewodnim Kongresu: Kultura porozumienia. Szanując odmienność poglądów, doświadczeń oraz miejsc Kongres ugruntował dobre praktyki, które mogą wejść do kanonu kultury pomorskiej.

Kongres stał się przestrzenią dla ludzi odpowiedzialnych za swoją misję, aktywnych sygnatariuszy przyszłości, w której kultura odgrywa rolę zasadniczą.

 

Naj, naj, naj Kongresu

Najdłuższa debata: 176-minutowa Kultura na Pomorzu (a i tak czasu zabrakło)

Najdłuższa debata stolikowa: 4-godzinna poświęcona teatrowi i tańcowi

Największa frekwencja: Teatr i taniec, Kultura na wsi

Najmniejsza frekwencja: Muzyka alternatywna, Literatura na Pomorzu, Sztuki wizualne.

Najpopularniejsze słowa: interior i srebrne tornado

Ciąg dalszy na pewno nastąpi

Dotychczasowe pokłosie jest gigantyczne, nadszedł czas na jego systematyzację i konsumpcję. Kongres wytworzył narzędzia, które tworzą fundament do rozlicznych, dalszych działań. 13 debat z lat 2015-2016, 17 tegorocznych spotkań stolikowych, panel i debata w finale Kongresu to ponad 100 godzin dyskusji i wypowiedzi. Jakość spotkań uzasadniała wysiłek włożony w ich przygotowanie. Nie zanikło pojęcie wspólnotowości, choć zauważono też, że nadal istnieją środowiska i grupy niezainteresowane budowaniem dobra wspólnego i skoncentrowane jedynie na sobie i relacji z władzą/sponsorem.

Na stronach Kongresu będą publikowane zapisy ze wszystkich stolików i przypomniane najważniejsze wypowiedzi z finału w Teatrze Wybrzeże. Ważne, by uporządkować i urealnić ogromną listę postulatów i rekomendacji, wybrać najważniejsze i stworzyć warunki do ich realizacji.

Wszystkie filmy znajdą się na Playliście Kongres Kultury Pomorskiej. 

Już niedługo zostaną opublikowane całościowe wyniki badań ankiety Kultura na Pomorzu, które z pewnością dostarczą wiele wniosków.

 

Musi znaleźć nasz odzew deklaracja marszałka Mieczysława Struka, który w liście do uczestników Kongresu powiedział:

(…) powinniśmy pomyśleć również o przedłużeniu dzisiejszego Kongresu, być może powołując stałe forum wymiany myśli i doświadczeń. Chętnie podejmę się pomocy w stworzeniu takiego ciała”.(…)

Przeczytaj List Marszałka Województwa Pomorskiego do uczestników Kongresu Kultury Pomorskiej

 

Odbyło się już pierwsze spotkanie aktywistów i artystów zainteresowanych działaniem na rzecz kultury pozainstytucjonalnej. Zainteresowanych zapraszamy do rozmowy w przestrzeni realnej i na stronie grupy Off na Pomorzu na Facebooku.

Fundacja Pomysłodalnia, pomysłodawca i główny organizator Kongresu, czuje się depozytariuszem postanowień Kongresu zawartych w Deklaracji, zobowiązuje się do koordynowania ciągu dalszego i zaprasza wszystkich zainteresowanych współpracą opartą na partnerstwie i przekonaniu o sensie działania na rzecz dobra wspólnego.

Kongres Kultury Pomorskiej: Fakty i liczby

Przed finałem:

– 13 debat w latach 2015-16

– 17 spotkań stolikowych w okresie 20.03-11.04.2017

– ok. 500 uczestników spotkań stolikowych

– 1 Mapa kultury pomorskiej

– 2 badania (Kultura na Pomorzu, Aktywność i preferencje kulturalne ludzi kultury)

Finał Kongresu Kultury Pomorskiej w liczbach:

– 230 osób wypełniło formularz zgłoszeniowy

– ok. 200 osób uczestniczyło w obradach plenarnych

– indywidualnych wejść na stronie streamingu było ponad 2 000

– informacja o finale Kongresu dotarła m.in. do 123 gmin, 16 starostw i 4 miast na prawach powiatu

– 27 podmiotów zostało partnerami

– patronów medialnych było 24

– w obradach panelowych wzięło udział w formie głosu „zamówionego” 26 ekspertów

– 9 godzin obrad finałowych

– przyjęto zdecydowaną większością głosów 1 Deklarację

Pełny zapis wideo obrad plenarnych dostępny jest pod adresem:

http://kongres.pomorzekultury.pl/2017/04/21/streaming/

 

Relacje partnerów medialnych i mediów (wybrane):

Czy żyjemy w kulturze gniewu? Kongres Kultury Pomorskiej szukał odpowiedzi

I Kongres Kultury Pomorskiej. Znamy już główne postulaty

Kongres Kultury Pomorskiej. Kultura porozumienia, dyskusje, nowe formy

 

Relacje foto:

Kongres Kultury Pomorskiej – Finał, część I, fot. Gdańsk Strefa Prestiżu

Kongres Kultury Pomorskiej – Finał, część II, fot. Dominik Paszliński

Kongres Kultury Pomorskiej  finał – Finał, część III, fot. Łukasz Czerwiński

Podleśny w dialogu ze światem – wystawa, fot. Konstanty Kajtoch

 

To także setki zapowiedzi na stronach internetowych Partnerów, urzędów oraz instytucji kultury, posty i relacje uczestników na portalach społecznościowych.

Debaty z cyklu Kultura na nowe czasy (2015-2016)

Celem projektu było stworzenie nowego pola dyskursu w przestrzeni publicznej. Podczas otwartych debat, z reprezentatywnym udziałem partnerów społecznych, poruszane były problemy ważne dla kultury Miasta, Metropolii i Regionu. Uczestnikami spotkań byli akademicy, eksperci, przedstawiciele urzędów, instytucji kultury, mediów, organizacji pozarządowych i grup nieformalnych oraz indywidualni odbiorcy kultury i obywatele. Nowy model debaty budowały również: ogólnodostępne materiały, relacja z wydarzenia i opracowanie wniosków. Kultura na nowe czasy to cykl debat w dobrej wierze, opierających się na transparentności, współpracy i przeświadczeniu o istnieniu dobra wspólnego. Każda debata w zamyśle miała zawierać propozycje i konstruktywne pomysły, których depozytariuszami będą uczestnicy i wszyscy zainteresowani, korzystający z materiałów i opracowań powstałych do i podczas debat. Promocja wydarzeń będzie obejmować także ewaluację, dzięki czemu liczni odbiorcy uzyskają kompletną informację. Depozytariusze będą mieli możliwość stałego korzystania z pokłosia wydarzenia.

Odbyły się następujące debaty:

Rok 2015

Porozmawiajmy o… Gdańskim Teatrze Szekspirowskim

Instytucja – gwarant wolności twórczej

Kultura a władza

Media dla kultury

Subsydiarność i partycypacja obywatelska w kulturze

Porozmawiajmy o… Operze Bałtyckiej i Bałtyckim Teatrze Tańca

Po co nam off?

Rok 2016

Mapa i terytorium: Dzierzgoń

Mapa i terytorium: Słupsk

Mapa i terytorium: Pruszcz Gdański

Mapa i terytorium: Wejherowo

Pieniądze w kulturze

Komu potrzebna jest dzisiaj krytyka artystyczna

Ankieta Kultura na Pomorzu (2016-2017)

Do wszystkich gmin i starostw województwa pomorskiego została przesłana ankieta zbierająca informacje nt. stanu kultury na Pomorzu. Pełne wyniki ankiety zostaną opublikowane w czerwcu bieżącego roku.

Aktywność i preferencje kulturalne ludzi kultury. Badanie pilotażowe (2016)

Do badania przeprowadzonego w okresie  od 1.07-30.11.2016 r. zaproszono 10 osób z różnych gmin i powiatów, pełniących różne funkcje społeczne i zawodowe. Zobacz wyniki

Mapa kultury pomorskiej (od 2016)

Mapa  obejmuje wszystkie powiaty, miasta na prawach powiatu i gminy województwa pomorskiego. Cel: powstanie jak najbardziej funkcjonalnego i przyjaznego zbioru praktycznych informacji dotyczących instytucji, organizacji pozarządowych, ludzi i wszelkich działań kulturalnych ważnych dla naszego Regionu. Mapa dostępna tutaj

Kongres Kultury Pomorskiej: Działania 2017

Kongres odbywał się w dwóch etapach:

I etap, tzw. stolikowy, w terminie: 20 marca – 11 kwietnia 2017 (różne lokacje)
II etap, obrady plenarne, termin: 24 kwietnia 2017 w Teatrze Wybrzeże

Harmonogram obrad stolikowych:

20.03 – Region I – Muzeum Zachodniokaszubskie

20.03 – Nowa kultura – Instytut Kultury Miejskiej

22.03 – Region II – Stacja Kultura w Rumi

23.03 – Region III – Scena Lalkowa im. Jana Wilkowskiego w Kwidzynie

24.03 – Edukacja kulturowa i kulturalna – Uniwersytet Gdański

27.03 – Tradycja i dziedzictwo. Materialny i niematerialny dorobek kulturalny Pomorza – Oddział Etnografii (Spichlerz Opacki) Muzeum Narodowego w Gdańsku

28.03 – Sztuki wizualne – Akademia Sztuk Pięknych

29.03 – Literatura na Pomorzu – Uniwersytet Gdański

29.03 – Pieniądze i kultura – Pracodawcy Pomorza

30.03 – Muzyka alternatywna – SPATiF

31.03 – Kultura filmowa – Gdyńskie Centrum Filmowe

3.04 – Teatr i taniec – Teatr Wybrzeże

5.04 – Muzyka poważna – Nadbałtyckie Centrum Kultury

6.04 – Obywatele w kulturze – Regionalne Centrum Informacji i Wspomagania Organizacji Pozarządowych w Gdańsku

7.04 – Kultura na wsi – Kaszubski Uniwersytet Ludowy

10.04 – Off, czyli poza instytucjami – Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie

11.04 – Polityki i strategie kulturalne – Instytut Kultury Miejskiej

 24.04.2017. Obrady plenarne.  Teatr Wybrzeże

W panelu Kultura na nowe czasy udział wzięli: Krystyna Danilecka-Wojewódzka (wiceprezydent Słupska), , Artur Celiński (Res Publica), prof. dr hab. Przemysław Czapliński (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), prof. dr hab. Cezary Obracht-Prondzyński (prezes Instytutu Kaszubskiego), Władysław Zawistowski (dyrektor Departamentu Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego).

W dyskusji plenarnej Kultura na Pomorzu (głosy zamówione, głosy z sali), podzielonej na części tematyczne, udział wzięli m.in.:

Obrady plenarne, cz.II, Debata Kultura na Pomorzu, czas trwania zapisu: 176 minut

O wartościach: kultura duchowa Pomorza, kultura intelektualna Pomorza, kobieta w kulturze Pomorza:

Stefan Adamski (niezależny intelektualista), Ewa Graczyk (Uniwersytet Gdański), Elżbieta Jachlewska (Stowarzyszenie WAGA), ks. Krzysztof Niedałtowski (duszpasterz środowisk twórczych archidiecezji gdańskiej)

Miasto i województwo kultury

Beata Jaworowska (Z-ca Dyrektora Departamentu Kultury Urzędu Marszałkowskiego), Magdalena Mijewska (Dyrektor Wydziału Kultury UM Słupska)

Akademia i media

Maciej Michalski (Dziekan Wydziału Filologicznego UG), Krzysztof Polkowski (Rektor ASP w Gdańsku), Jarosław Zalesiński (Dziennik Bałtycki).

Artyści i aktywiści

Andrzej Fac (poeta, wydawca, bibliograf), Adam Orzechowski (Dyrektor Teatru Wybrzeże), Katarzyna Pastuszak (Teatr Amareya), Czesław Podleśny (WL4, ASP), Jacek Staniszewski (ASP), Andrzej Szadejko (kompozytor, dyrygent, organista), Małgorzata Talarczyk (Teatr Miejski w Gdyni, ZASP).

Kontestatorzy i obywatele / Prowincja, interior, Region

Andrzej Ługin (Gdańsk Strefa Prestiżu), Zbigniew Sajnóg (niezależny intelektualista, d. Totart), Andrzej Stelmasiewicz (Fundacja Wspólnota Gdańska), Leszek Sarnowski (Kwartalnik „Prowincja”).

Honorowe patronaty nad Kongresem Kultury Pomorskiej objęli:
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Jarosław Sellin
Wojewoda Pomorski, Dariusz Drelich
Marszałek Województwa Pomorskiego, Mieczysław Struk
Prezydent Gdańska, Paweł Adamowicz

Biuro Kongresu: Magdalena Kajtoch (Fundacja Pomyslodalnia), Magdalena Kwiatkowska, Elżbieta Rolbiecka (Fundacja Wspólnota Gdańska), Piotr Stec (Scena Lalkowa im. Jana Wilkowskiego), Piotr Wyszomirski (Fundacja Pomysłodalnia).

Identyfikacja graficzna Kongresu: Karol Formela.

Organizator:

Współpraca finansowa:

Partnerzy:

Patronaty medialne: