Uczestnicy spotkania Kultura restart. Pilne Spotkanie Ludzi Kultury uważają, że nie tylko jest możliwa, ale potrzebna.
Wśród kilkudziesięciu osób, które wzięły udział w spotkaniu zorganizowanym przez oddolną inicjatywę Porozumienie dla Kultury* w Gdańskiej Szkole Artystycznej (GSA) byli aktorzy i związkowcy z teatrów instytucjonalnych (Teatr Muzyczny w Gdyni, Teatr Miejski w Gdyni, Opera Bałtycka), prowadzący teatry pozainstytucjonalne w Trójmieście i regionie (m.in. Teatr Komedii Valldal, Teatr 3.5), przedstawiciele domów kultury, organizacji pozarządowych, producenci wydarzeń i festiwali, edukatorzy, freelancerzy, dziennikarze, badacze kultury. Zebrani wyrazili potrzebę nowej solidarności w kulturze pomorskiej. Uczestnicy spotkania zadeklarowali pełną wolę współpracy z administracją i wszystkimi, dla których idea zrównoważonego rozwoju i pomorska kultura są ważne.
Kultura restart: Pilne Spotkanie Ludzi Kultury – reportaż Macieja Niećko
To było długie i owocne spotkanie. Rozpoczęło się spektaklem Teatru 3.5 pt. „Sztetl-Welt op.4 – „z widokiem na Lesbos”/ Kwarantanna” (relacja tutaj), po którym zaproszono na bezpłatne warsztaty/rozmowy ze specjalistami z zakresu prawa i ekonomii (pełny program tutaj). Ciąg wydarzeń zamknęło wspólne spotkanie, którego efektem było powstanie zespołu antykryzysowego. Organizatorzy, grupa inicjatywna Porozumienia dla Kultury, wzbogacili się o nowych sprzymierzeńców (m.in. oficjalne poparcie dla działań wyraził ZASP) i działaczy. Owocem spotkania w GSA jest komunikat zatwierdzony przez uczestników spotkania zawierający inspiracje i postulaty, które Porozumienie będzie realizować w możliwym dla siebie zakresie. Projekt jest otwarty, porozumienie zaprasza do współpracy chętnych do działania na rzecz kultury pomorskiej.
Kultura na nowe czasy / Kultura jest jedna
Komunikat ze spotkania ogólnego w ramach wydarzenia Kultura restart: Pilne Spotkanie Ludzi Kultury
Zebrani potwierdzili aktualność pierwszych czterech postulatów Porozumienia dla Kultury (PdK), zaznaczając, że postulat czwarty, mówiący, iż w okresie pandemii i dochodzenia do normalności środki na kulturę powinny w największym stopniu iść na kulturę pomorską (wykonawcy, twórcy, producenci, organizatorzy, animatorzy), powinien być priorytetowy. Pozostałe postulaty to: Pomorski Fundusz Stypendialny w Kulturze (wspomniano o deklaracji wsparcia ze strony marszałka Mieczysława Struka), Pomorski Sztab/Zespół Antykryzysowy w Kulturze i Pomorski Fundusz dla Kultury (nowy fundusz poza istniejącymi w ramach konkursów grantowych i stypendialnych). Postulaty są w różnej fazie realizacji, pilotuje je PdK.
Najważniejsze pomysły i postulaty wyartykułowane i spisane podczas spotkania, próba zdefiniowania potrzeb:
Ogólne
Konieczność zmapowania kultury pomorskiej pod kątem kultury pozainstytucjonalnej („policzenie się”);
Szukanie nowych rozwiązań współpracy samorządu i biznesu ze środowiskiem kultury;
Potrzeba likwidowania barier między centrum oraz interiorem poprzez współpracę, lepszą komunikację, podział środków;
Konieczność stworzenia inkubatora kultury;
Tworzenie mechanizmu budowy marki kultury pomorskiej;
Nowy model funkcjonowania, częściowe uspołecznienie instytucji kultury (wewnątrz: renegocjowanie regulaminów i układów zbiorowych; na zewnątrz: wzorem czołowych placówek w Polsce, np. Teatru Powszechnego czy Teatru Capitol we Wrocławiu).
Szczegółowe
Obecni na spotkaniu przedstawiciele trójmiejskich teatrów zwrócili uwagę na nierówne warunki przechodzenia przez pandemię na przykładzie teatrów: Miejskiego, Muzycznego i Wybrzeża oraz szczególnie trudną sytuację zespołów artystycznych w stosunku do innych grup w teatrze. Problem nierównych warunków związanych z przechodzeniem przez pandemię zgłoszono również w odniesieniu do teatrów z interioru;
Wśród rozwiązań szczegółowych zgłoszono także zapotrzebowanie na lepsze oraz transparentne gospodarowanie zasobami pomorskiej kultury, użyteczne w stosunku do innych instytucji oraz bytów pozainstytucjonalnych (kwestie: Opery Leśnej, Teatru Szekspirowskiego, wolnych scen w teatrach);
Zaapelowano o ujednolicenie procedur związanych z konkursami grantowymi na szczeblu lokalnym i regionalnym (m.in. rozdzielenie konkursów dla instytucji kultury i bytów pozainstytucjonalnych);
Zaapelowano o inną dystrybucję środków przeznaczonych na kulturę w województwie, w tym zagwarantowanie puli oddzielnie dla interioru, oddzielnie dla centrum;
Zgłoszono chęć powołania pełnomocnika ds. kultury pozainstytucjonalnej pełniącego funkcję doradcy (mentora, mediatora) w rozmowach z administracją, biznesem oraz instytucjami kultury (działającego przy inkubatorze kultury);
Zgłoszono potrzebę stworzenia modelu ubezpieczeń dla artystów pozainstytucjonalnych.
Bolączki
Brak informacji i strategii na dalszy ciąg pandemii;
Brak programów umożliwiających kontynuowanie prac nad zaczętymi już projektami, przerwanymi przez pandemię;
Chroniczny brak przestrzeni do działań artystycznych dla grup/struktur/artystów niezależnych i pozainstytucjonalnych;
Wyrażono potrzebę wsparcia prawniczego dla wszystkich bytów/osób zajmujących się kulturą, w tym również w formie doradczej dla instytucji kultury;
Zamrożenie prac nad określeniem statusu zawodowego artysty.
Zebrani wyrazili potrzebę nowej solidarności w kulturze pomorskiej. Uczestnicy spotkania zadeklarowali pełną wolę współpracy z administracją i wszystkimi, dla których idea zrównoważonego rozwoju i pomorska kultura są ważne.
Chcemy rozmawiać i współpracować, mamy pomysły, chcemy być wysłuchani.
Zapraszamy do współpracy zainteresowanych losem kultury na Pomorzu.
Gdańsk, 6 czerwca 2020 r.
*Porozumienie dla Kultury to oddolna inicjatywa powstała w celu działań na rzecz kultury pomorskiej w czasie pandemii (głównie wsparcie dla kultury) i po jej zakończeniu (projektowanie i lobbowanie postulatów środowiska). Porozumienie dla Kultury powstało po konferencji SOS dla pomorskiej kultury zorganizowanej przez Fundację Pomysłodalnia i Fundację MAPA Obywatelska (7 maja 2020 r.). Grupa inicjatywna Porozumienia zorganizowała wydarzenie Kultura restart. Pilne Spotkanie Ludzi Kultury 6 czerwca 2020 r.